Als je aan luipaarden in Zuid-Afrika denkt, denk je niet snel aan de West- of Oost Kaap. Toch leeft hier een populatie luipaarden; ze leven in hele andere omstandigheden dan hun familieleden in bijvoorbeeld Kruger NP. De luipaarden in de West- en Oost Kaap moeten leven in een landschap dat steeds meer gefragmenteerd wordt. Stukken land zijn veelal omgezet in boerderijen en veel boeren zien liever geen luipaarden op hun land, bang dat deze dieren hun inkomstenbron, het vee of game, doden. Dat maakt dat het luipaard hier vaak (illegaal) gedood wordt. Hoewel er enkele grote natuurgebieden te vinden zijn in zowel de West- als Oost Kaap, waarin de luipaarden veilig zijn, zijn deze vaak niet verbonden met elkaar. Ze vormen dus eigenlijk eilandjes waardoor luipaarden moeten reizen, vaak over vijandig land. Recent onderzoek (zie hieronder) maakte duidelijk dat geen van de territoriale mannetjes uit het onderzoek, binnen beschermd gebied bleef. De meeste van hen gebruikten zelfs nooit beschermd gebied binnen hun homerange wat weer duidelijk maakt dat de luipaarden veelal leven op gebied waar ook mensen leven. En dat maakt samenwerking met hen zo belangrijk.
De luipaarden in de Kaap zijn in vele opzichten uniek. Allereerst zijn ze de laatste grote populatie luipaarden die in Zuid-Afrika vrij rondlopen (free roaming); ze zijn niet opgesloten in parken of reservaten. De luipaarden van de Kaap zijn ook stukken kleiner dan hun familieleden elders in het land. De vrouwtjes zijn soms niet groter dan een (grote) huishond. Vanwege de andere levensomstandigheden alsook hun andere uiterlijk, speelt bij wetenschappers al langer de vraag of dit dier niet tot een andere subsoort gerekend zou moeten worden. Veel over dit dier is nog onbekend zoals: hoeveel luipaarden leven er nog in de Kaap? Recent onderzoek hiernaar in de West-Kaap heeft daar meer duidelijkheid over gegeven.
Middels een groot onderzoek onder leiding van Carolyn H. Devens, waarbij vooral cameratraps werden gebruikt en welke enkele jaren in beslag nam, schatten de onderzoekers dat er in hun drie studiegebieden (zo’n 30.000 km2), zo’n 102-345 luipaarden leven. Daarmee schatten ze dat er in de hele West-Kaap nog zo’n 175-588 luipaarden leven. Verder onderzoek is nodig bijvoorbeeld om duidelijk te krijgen hoe het landschap de populatie luipaarden beïnvloedt en in welke gebieden luipaarden het liefst leven. Het is ook belangrijk om met de boeren daar, tot samenwerkingen te komen. Immers, de meeste luipaarden leven juist op hun land en dus is hun hulp nodig om zo te voorkomen dat de populatie luipaarden hier uitsterft. De Landmark Foundation is hier druk mee bezig en heeft al het nodige bereikt. Zo zijn er boeren die graag samenwerken en beloven dat op hun land, geen luipaarden gedood worden.
Lees het onderzoek hier.
Foto: luipaard in de West-Kaap, vastgelegd middels cameratrap. Foto copyright: Landmark foundation
