De Nieuwe Zijderoute (Belt and Road Initiative, BRI) was en is het prestigeproject van de Chinese president Xi Jinping. Het is een mondiaal initiatief voor ontwikkeling en economische samenwerking van de Chinese overheid, gericht op het verbeteren van connectiviteit tussen China en de rest van de wereld. Het project startte in 2013 en viert dit jaar dus zijn jubileum. In dit project kunnen landen bij China aankloppen voor samenwerking. En vragen om een lening om bijvoorbeeld een haven, spoorweg of dam te bouwen en daarmee de economie een boost te geven. Voor China is het een manier om grip te krijgen op handelsstromen en een politieke vinger in de pap af te dwingen bij de aangesloten landen.
Sinds de lancering hebben zo’n 150 landen, vooral ontwikkelingslanden, zich gemeld bij China en zijn er vele samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. Ook vanuit Nederland rijden er treinen naar China over het BRI netwerk, onder meer vanuit Amsterdam, Tilburg, Venlo en Rotterdam. Over dit BRI beleid van China zijn ook veel zorgen. Zo kunnen veel landen hun leningen niet af betalen waardoor projecten onafgemaakt blijven of belangrijke projecten in handen vallen van China. Zo’n voorbeeld is Sri Lanka. Daar investeerde China in een grote haven maar ontstonden er betalingsproblemen. Daardoor raakte Sri Lanka de haven en een deel van het omliggende land kwijt aan China. En daarmee feitelijk dus ook hun zeggenschap.
Bezorgdheid over de impact op natuur
Ook veel natuurorganisaties hebben grote zorgen over de negatieve gevolgen van de BRI voor natuur. Zo worden er grote projecten gebouwd waarmee natuur direct onder druk komt te staan. Het WWF publiceerde een onderzoek waarbij duidelijk werd dat meer dan 1.700 kritieke hotspots voor biodiversiteit en 265 bedreigde soorten nadelig zullen worden beïnvloed door de BRI. Dit gebeurt al in Indonesië, waar het leefgebied van de ernstig bedreigde Tapanuli-orang-oetan gevaar loopt door de bouw van een waterkrachtcentrale die wordt gebouwd in de boshooglanden van Batang Toru op Sumatra. Het Batang Toru-bos, een van de meest biodiverse regio’s van Indonesië, is ook de thuisbasis van de ernstig bedreigde Sumatraanse tijger en het Sunda-schubdier.
Ook de illegale handel in wilde dieren kan een push krijgen door de BRI. Zo wordt leefgebied opengebroken door de bouw van nieuwe autowegen waardoor stroperij op dieren toeneemt. De jaguar is hiervan een voorbeeld; infrastructuurontwikkelingen en de toestroom van Chinese bedrijven in de afgelopen jaren zijn indirecte drijfveren geweest voor de sterke stijging van de jaguarhandel in Zuid-Amerika. Voorheen ontoegankelijke wildernis werd ontsloten en een nieuwe markt met interesse in de jaguar ontstond. Hoewel er ook een binnenlandse markt voor jaguarproducten is, wordt de vraag naar hoektanden en botten van het dier vooral gedreven door de Aziatische markt waar het dier bekend staat als ‘Amerikaanse tijger’. De jaguar wordt meer en meer gestroopt omdat het gezien wordt als vervanger van de tijger in traditionele Chinese medicijnen (TCM).
Lees hier meer over het tienjarig bestaan van de BRI of kijk hier naar een filmpje over dit project.
Afbeelding: In 2013 lanceerde de Chinese president Xi Jinping, zijn prestige project bekend als Nieuwe Zijderoute (Belt and Road Initiative, BRI). Het project krijgt de nodige kritiek maar aldus China-NOS correspondent Sjoerd den Daas: “de Nieuwe Zijderoute moet zeker doorgang vinden, al is het maar omdat het het paradepaardje is van Xi.” Copyright foto: AFP.
