Wij zijn echt superblij dat er prominente aandacht is voor traditionele medicijnen (TM) waarbij gewerkt wordt met wilde (bedreigde) dieren in de voortgangsrapportage ‘Nationaal Actieplan versterken zoönosebeleid’. En vooral dat de door Dion Graus ingediende motie ten aanzien van de op handen zijnde Traditional Medicine Strategy van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), prominent benoemt wordt in de voortgangsrapportage;
Op internationaal vlak zet Nederland zich, conform motie Graus (Kamerstuk 29683, nr. 295), in om de risico’s van het gebruik van wilde dieren in traditionele medicijnen bij de World Health Organization (WHO) Traditional Medicines Strategy 2025-2034 te agenderen. De inzet daarbij is om het gebruik van wilde dieren in traditionele medicijnen zoveel mogelijk te beperken.
Achtergrond
De WHO zet sterk in op het gebruik van traditionele medicijnen, TM. Dit omdat, aldus de WHO, TM voor veel mensen vaak het enige mogelijke middel van zorg is. Op zich kunnen wij ons daarin vinden. Alleen wordt in een gedeelte van TM, en dan vooral in traditionele Chinese medicijnen (TCM), gewerkt met bedreigde dieren en planten. Lichaamsdelen zoals bijvoorbeeld de botten van katachtigen of de hoorn van neushoorn, zouden genezende krachten hebben. Dit is uiteraard onzin. De hoorn van de neushoorn bijvoorbeeld bestaat uit keratine waaruit ook onze nagels bestaan. Helaas is de vraag naar specifieke dieren en planten zo groot dat het veel dieren naar de rand van uitsterven brengt; denk aan neushoorn, tijger en pangolin (schubdier).
Maar de vraag vanuit vooral TCM naar specifieke wilde dieren is zo groot dat meer en meer wilde dieren gebruikt worden, vooral als vervanger. Zo worden de jaguar, luipaard, leeuw en sneeuwluipaard gebruikt als vervanger van de tijger in TCM. Dit leidt tot een grote illegale handel die slecht is voor de dieren zelf maar ook slecht is voor de biodiversiteit waar iedereen zijn mond zo vol van heeft. Last but not least is deze handel risicovol voor de wereldgezondheid. Aldus virologen zijn het vooral wilde dieren en de illegale handel erin, die leiden tot virusuitbraken zoals COVID-19.
In onze ogen is het onacceptabel dat de WHO sterk inzet op traditionele medicijnen maar geen expliciete uitspraak doet tegen het gebruik van bedreigde wilde dieren (en planten). Als SPOTS zijn wij daarom al enkele jaren bezig om in de Ministeries en politiek aandacht voor dit onderwerp te krijgen. In onze lobby zijn we vooral in het begin, tegen muren aangelopen. Alleen door een lange adem te hebben, zagen we langzaam verandering. De door Dion Graus ingediende en aangenomen motie in 2024, was een kentering. We zijn daarom ontzettend blij dat het onderwerp nu de aandacht krijgt die het ook verdient in beleidsstukken van de Ministeries zelf.
Erop of eronder
De komende maanden is het erop of eronder. De WHO is op dit moment bezig met hun nieuwe ‘Strategy Traditional Medicine’ die loopt van 2025-2034. In het concept plan is (bijna) geen aandacht voor het gebruik van wilde, bedreigde dieren (en planten). Onbegrijpelijk vinden wij dit. We hopen daarom van harte dat de betrokken Ministeries zoals VWS, zich inderdaad tot het uiterste zullen inspannen om hun uitgesproken beleid inderdaad kracht bij te zetten. In mei zal de WHO hierover een uiteindelijk besluit nemen.
Foto: van oudsher is de tijger geliefd in TCM. Het is vooral die vraag die ertoe geleidt heeft dat het dier met uitsterven wordt bedreigd. De laatste jaren wordt er meer en meer uitgeweken naar vervangers van de tijger. De jaguar, leeuw, luipaard en sneeuwluipaard worden hierdoor meer en meer illegaal bejaagd en verhandeld.
