“Lions have basically gone functionally extinct under everybody’s nose, but nobody was really paying attention,”. Het is een uitspraak van Alex Braczkowski over de leeuwen in Oeganda. Samen met collega’s voerde Braczkowski onderzoek uit naar de grote carnivoren in Oeganda, waaronder dus leeuwen. De onderzoekers stellen dat leeuwen functioneel zijn uitgestorven in tenminste drie Oegandese beschermde gebieden (Toro Semliki Wildlife Reserve, Pian Upe Wildlife Reserve en Lake Mburo National Park).
Leeuwen komen in Oeganda nu nog slechts voor in drie parken, waarvan er twee een kritisch laag aantal hebben, vooral voor vrouwtjes leeuwen, wat het voortplantingspotentieel van deze populaties in gevaar brengt. Zo leven in Kidepo Valley National Park naar schatting nog maar zo’n 12 leeuwen en 22 in aangrenzend community land. In Queen Elizabeth National Park zijn de leeuwen aantallen met bijna 50% gedaald naar een geschat aantal van 40 leeuwen. De leeuwen in dit park zijn een grote toeristische trekpleister aangezien deze dieren bekend staan als de boomklimmende leeuwen.
Belangrijke bedreiging voor de leeuwen in Oeganda is het conflict met mensen wat er regelmatig toe leidt dat de lokale bevolking leeuwen vergiftigd. De onderzoekers stellen daarnaast dat de leeuwen in Oeganda op grote schaal gedood worden door geplaatste strikken. Deze strikken worden vooral gezet door de lokale bevolking om dieren zoals zebra’s en antilopen te vangen voor voedsel (bushmeat). Maar hierbij worden uiteraard ook andere dieren slachtoffer. Daarnaast lijkt het erop dat leeuwen steeds vaker zelf doelwit worden van geplande strikken waarna ze ontdaan worden van specifieke lichaamsdelen. Deze zijn geliefd in traditionele medicijnen (muti). Alarmerend is dat de leeuw gezien wordt als vervanger van de tijger in traditionele Chinese medicijnen (TCM) wat leidt tot een toenemende stroperij op het dier. In 2021 werden in Queen Elizabeth NP zes leeuwen gestroopt die ontdaan waren van lichaamsdelen.
Opvallend is dat het volgens de onderzoekers wel goed gaat met de gevlekte hyena’s in Oeganda. Een mogelijke verklaring is dat door de afname van leeuwen, het voor de hyena’s gemakkelijker wordt te overleven.
Lees het hele artikel hier.
Leeuw moet beter beschermd worden
Leeuwen staan genoteerd als ‘vulnerable’ op de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten. De vraag is in hoeverre dit een juiste classificering is want de aantallen leeuwen zijn in enkele decennia gekelderd naar een geschat aantal van 20.000. In onze ogen zou het dier daarom een hogere classificatie op de Rode Lijst moeten krijgen.
Mede door de huidige IUCN classificering, staat de leeuw als een van de weinige grote katachtigen op CITES Appendix II. Dat maakt handel in dit dier gemakkelijker in vergelijking met andere grote katten zoals jaguar, cheeta en luipaard. Het feit dat de leeuw zeer gewild is als trofee in de trofeejacht zal hierbij zeker een rol spelen. Als de leeuw op CITES Appendix I wordt gezet, wordt trofeejacht (althans in theorie) stukken moeilijker.
Als SPOTS vinden wij dat de leeuw naar CITES Appendix I moet; de gekelderde aantallen leeuwen tonen hiervan het belang. Al jaren roepen wij dat de leeuw de nieuwe tijger dreigt te worden.
Volgend jaar vindt de CITES bijeenkomst plaats. Al jaren leveren wij input aan ons verantwoordelijke Ministerie waarbij we pleiten voor een betere bescherming van de leeuw. Dat zullen wij, in aanloop naar de komende CITES top, weer doen. De leeuw heeft NU dringend bescherming nodig. Voor het echt te laat is.
Foto: leeuwen in Oeganda, Credit: Alex Braczkowski
