Iedereen die betrokken is bij SPOTS, weet dat we ons al vanaf 2019 inspannen op het onderwerp traditionele medicijnen, TM. Wij hebben op zich niets tegen TM maar wel tegen dat gedeelte waarbij gewerkt wordt met bedreigde dieren (en planten). Vooral traditionele Chinese medicijnen (TCM) zijn berucht om het gebruik van lichaamsdelen van bedreigde dieren. Hoorn van neushoorn, schubben van pangolins en botten van katachtigen – de vraag naar specifieke lichaamsdelen brengt vele diersoorten naar de rand van uitsterving. We zien ook dat als een specifieke diersoort dreigt uit te sterven, uitgeweken wordt naar ‘vervangende’ dieren. Zo worden leeuwen, (sneeuw)luipaarden, nevelpanters en jaguars gebruikt als vervanger van de van oudsher gebruikte tijger in TCM.
Wij vinden dat je als stichting die zich inzet voor dieren die slachtoffer zijn van dit soort gebruik, je dan ook alles moet dan wat mogelijk is om je hiertegen te verzetten. En dat hebben we de afgelopen jaren als SPOTS dan ook gedaan. Dat was geen gemakkelijke opgave. Het onderwerp traditionele medicijnen is een politiek onderwerp. TM wordt gezien als belangrijke vorm van geneeskunde voor de allerarmsten in de wereld die geen toegang hebben tot Westerse geneeskunde. Daarnaast wordt TM gezien als erfgoed en cultuur van volkeren die lange tijd niet serieus zijn genomen. Op het moment dat je dus kritiek uit op traditionele medicijnen, ben je voor je het weet een racist of koloniaal. Gooi daar nog eens China bij, dus economische belangen, en de gevoeligheid is compleet.
Belangrijke pijler in onze lobby – de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Belangrijke pijler in onze lobby is altijd geweest de Wereldgezondheidsorganisatie, de WHO. Deze organisatie zet namelijk sterk in op traditionele medicijnen. Hun motivatie daarbij is dat een groot deel van de wereldbevolking geen toegang heeft tot Westerse geneeskunde en daarom afhankelijk is van traditionele medicijnen. Op zich kunnen wij mee in die redenering. Maar wij vinden dan wel dat de WHO ook duidelijk moet maken dat ze tegen het gebruik van bedreigde dieren (en planten) is in een deel van TM.
Vorig jaar werd duidelijk dat de WHO bezig was met een nieuwe strategie op traditionele medicijnen; de ‘Strategy Traditional Medicines 2025-2034’. Toen we het concept ervan lazen, schrokken we ervan dat hierin weinig tot geen aandacht was voor het gebruik van bedreigde diersoorten. SPOTS voerde een lobby in de Tweede Kamer wat ertoe leidde dat Dion Graus (PVV) een motie indiende op dit onderwerp. Een belangrijke motie want hierin werd onze Regering opgeroepen om zich in te spannen om bedreigde dieren te benoemen in de op handen zijnde strategie. De motie leidde er ook toe dat dit onderwerp Nederlands beleid werd.
In april jl. schreven we als SPOTS, samen met IUCN Nederland en Environmental Investigation Agency (EIA) een brief naar de WHO die maar liefst door meer dan 100 organisaties, wereldwijd, ondertekend werd. In de brief spraken we onze zorg uit over het concept dat er nu lag, waarin weinig aandacht was voor het gebruik van bedreigde dieren in traditionele medicijnen. En deden we een aantal suggesties. Het wachten was vervolgens op de jaarlijkse WHO vergadering in mei, waar de Strategy besproken en goedgekeurd werd.
En deze week was het D-day. De WHO kwam voor haar jaarlijkse vergadering bijeen om o.a. de nieuwe Strategy op traditionele medicijnen te bespreken. We zijn enorm dankbaar dat we zien dat de meeste suggesties die wij hebben voorgesteld, zijn overgenomen.
Hoe nu verder?
Het feit dat de WHO in haar Strategy op traditionele medicijnen nu expliciet aangeeft dat landen zich moeten houden aan biodiversiteitsverdragen en dat als er bedreigde dieren gebruikt werden in medicijnen, dit uit gefaseerd moet worden, betekent uiteraard niet dat er vanaf vandaag opeens geen illegale handel meer is in wilde dieren. Was het maar waar.
Maar er is nu wel beleid gemaakt op dit onderwerp, in zowel Nederland als bij de WHO. Dat geeft dat wij als SPOTS nu concrete aanhakingspunten hebben waarop we organisaties kunnen aanspreken. En dat zullen we dus ook doen. Want hoewel we in principe kunnen zeggen dat we dit punt als SPOTS bereikt hebben en dus kunnen afvinken, moeten we uiteraard de vinger aan de pols houden. En dat zullen we dus ook zeker doen.
Maar voor nu zijn we dankbaar dat we na jaren inspanning kunnen zeggen ‘we did it’.
Afbeelding: het luipaard is een dier dat veelvuldig gebruikt wordt in vooral traditionele Chinese medicijnen (TCM). Het zet dit dier onder grote druk.
Copyright: Evert Doorn/The Wild Site
