Een recent onderzoek maakt inzichtelijk dat er tussen 1980 en 2018, 698 leeuwen door mensen werden gedood in de gebieden rond Etosha National Park (Namibië). Dat zijn gemiddeld 22 dode leeuwen per jaar, maar onderzoekers zeggen dat dit waarschijnlijk een onderschatting is. Een cynisch gezegde in Afrika is ‘shoot, shovel and shut up’. Wat vrij vertaald staat voor: doodt en begraaf het en spreek er niet over.

Uit het onderzoek blijkt dat de meeste leeuwen gedood worden in het koude, droge seizoen van mei tot en met augustus. Dit is aldus de onderzoekers, de tijd waarin leeuwen uit Etosha trekken, mede gedreven door het feit dat er minder water en dus ook minder prooidieren zijn. Buiten het park komen de dieren in conflict met mensen.

Aldus de onderzoekers;

“Wanneer leeuwen van Etosha naar de nabijgelegen boerderijen of gemeenschappelijke gronden trekken, komen ze wilde prooien en vee tegen. Dus denken deze leeuwen: ‘Misschien is dit wel een goede habitat voor mij om me te vestigen. Maar als ze daar uiteindelijk terechtkomen, worden ze doodgeschoten. De gebieden rond het park zijn een soort van ecologische valkuil voor leeuwen. Zodra deze dieren het park verlaten, krijgen ze problemen met de boeren.”

Jongere mannetjes worden aldus het onderzoek vaker gedood dan vrouwtjes, omdat ze vaak uit de territoria van dominante groepen worden verdreven. Het onderzoek toont het dilemma van wilde dieren, in dit geval van de leeuw. In nationale parken of reservaten zijn de dieren veilig maar er is maar een beperkt stuk grond en dus prooi aanwezig. Vooral jonge mannetjes moeten bij het volwassen worden op zoek naar nieuw leefgebied dat er niet is doordat het al door andere dieren wordt gebruikt. Buiten beschermde gebieden zijn roofdieren zoals leeuwen, vaak vogelvrij.

Ondanks miljarden steun toch veel dode leeuwen

Namibië heeft jarenlang geclaimd dat er in hun land een groeiende leeuwenpopulatie is. In 2023 bleek echter dat er in het land minder dan 500 leeuwen leven. En dat veel leeuwen slachtoffer zijn van het mens-dier conflict. Het merendeel van de dieren leeft in Etosha en dat maakt dat dit gebied, alsook het aanpakken van het mens-dier conflict, essentieel is.

Wat in onze ogen opmerkelijk is, is dat de Namibische Overheid miljarden aan steun ontvangt o.a. vanuit de EU, om dit mens/dier conflict te verkleinen. Praktisch elke leeuw heeft inmiddels een GPS collar om waardoor het inzichtelijk is waar het dier zich bevindt. Het idee hierachter is dat lion guards hierdoor direct in actie kunnen komen wanneer een naderend conflict dreigt. Daarnaast hebben heel veel boeren inmiddels een veekraal waarin ze hun vee veilig kunnen beschermen tegen aanvallen van roofdieren zoals leeuwen. Als de boeren dit ook daadwerkelijk zouden doen, zou er aanzienlijk minder vee gedood worden. En zijn er dus ook minder redenen om leeuwen te doden.

Het onderzoek toont aan dat deze aanpak vooral in theorie lijkt te werken. In de praktijk doden nog veel mensen in de gemeenschappen leeuwen. De vraag is dan hoe zinnig die miljarden steun zijn, ook vanuit de EU. Wij vinden dat grote sponsoren zoals de EU maar ook diverse grote stichtingen, wel eens wat kritischer zouden mogen zijn op de klaarblijkelijk falende aanpak van de Regering van Namibië.

Copyright foto: Evert Doorn, the Wild Site