Eerst was er één, wat jaren later bleken er twee, en nu, jawel een derde soort oncilla.
De oncilla’s (die ook bekend zijn onder de naam tijgerkat) hebben in Zuid-Amerika de bijnaam “El tigre” of “Tigrillo”, wat Spaans is voor “kleine jaguar”. Dat komt omdat het vlekkenpatroon (rozetten) van sommige oncilla’s in de verte wel iets lijken op dat van de jaguar. Toch zijn er veel onderlinge uiterlijke verschillen tussen oncilla’s, afhankelijk van waar zij voorkomen. Onder andere hierdoor ontstond jaren geleden al het vermoeden dat er nog meer te ontdekken was.
In april 2017 publiceerde de Cat Specialist Group de hernieuwde inzichten wat betreft het aantal in het wild levende katachtigen; er werden op dat moment 40 verschillende wilde kattensoorten erkend. De oncilla werd verdeeld in een Noordelijke en een Zuidelijke variant; als twee verschillende soorten dus. Door verbeterde onderzoeksmethoden is nu duidelijk dat het om drie soorten oncilla’s gaat. En het kan zo maar zo zijn dat het daar niet bij blijft. Er wordt nu erkend de Savannaoncilla (afbeelding 1), de Atlantische bosoncilla (afbeelding 2) en de (nieuwe erkende soort), de Neveloncilla (afbeelding 3). De dieren leven allemaal in een ander soort leefgebied. Hierdoor hebben ze uiterlijke verschillen en vaak ook een andere manier van leven.
Waarom is het vaststellen van soorten nu zo belangrijk?
Wanneer duidelijk is waar een soort leeft, dan is het ook duidelijk wat die soort nodig heeft om te overleven. En ook welke bedreigingen daar dan zijn. Gerichte bescherming en maatregelen worden dan mogelijk. Vaak willen landen pas actie ondernemen als iets wetenschappelijk is bewezen. Daarom is het dus belangrijk te weten of en zo ja, welke (onder)soorten er zijn.
Onderzoekers stellen dat de aantallen oncilla’s dramatisch zijn gedaald. Zij deden onderzoek naar de verspreiding van de drie soorten en stellen vast dat veel dieren verdwenen zijn in hun oorspronkelijke leefgebied. Ze waarschuwen dat deze kleine kat veelal onder de radar is gebleven en dat urgente actie nodig is. Zij willen dan ook dat dit dier een andere status krijgt op de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten. Hier staat de oncilla nu geklassificeerd als ‘vulnerable‘ en de onderzoekers willen dat dit gaat naar ‘endangered’.
Belangrijkste bedreigingen voor de oncilla zijn afname en versnippering van leefgebied, het conflict met mensen dat hierdoor ontstaat, overdracht van ziektes door bijvoorbeeld honden en stroperij.
Foto’s copyright: Met dank aan het Tiger Cat Conservation Initiative (TCCI) (https://www.tigercatsconservation.com/) & fotograaf Weslley Alves
