Veel verwarring rondom de naam

Zoals eerder beschreven vragen wij in dit project aandacht voor een onbekendere kattensoort. De kans is echter groot dat je al eens van ‘de Bengaal’ gehoord hebt. De wilde Bengaalse kat wordt namelijk veelvuldig gebruikt in kruisingen met de huiskat, waardoor de gefokte Bengaalse kat inmiddels een erkend huiskattenras is. Wij focussen ons uiteraard niet op dit huisdier maar op de wilde variant. De Bengaalse kat wordt vaak ook Luipaardkat genoemd  en soms zelfs Tijgerkat. Dat komt doordat de vacht bedekt is met strepen en vlekken. In het Engels noemt men het dier ‘Leopard cat’. Wij hanteren bij voorkeur de naam Luipaardkat gezien de verwarring die kan ontstaan met de huisdiervariant.

Een tweedeling

Sinds 2017 is het rondom deze kat iets complexer geworden. Dit komt omdat bleek dat de Luipaardkat van het vaste land (Prionailurus bengalensis) en de Luipaardkat levend op Sundalandeilanden (Prionailurus javanensis) genetisch veel van elkaar verschillen. Zoveel zelfs dat deze twee nu als aparte soorten te boek staan. Daarnaast zijn er nog diverse subsoorten.

Het verspreidingsgebied op het vaste land omvat o.a. het Verre Oosten, Rusland, India, Myanmar en Thailand. Het verspreidingsgebied op de Sundalandeilanden omvat o.a. de Indonesische eilanden Java, Borneo en Sumatra.

verspreidingsgebied van beide soorten Luipaardkatten

Uiterlijk

Een Luipaardkat is ongeveer zo groot als een flinke huiskat maar slanker, met langere poten. Zijn kleine kop is gemarkeerd met donkere strepen die over zijn voorhoofd lopen en zijn witte snuit is kort en smal. Kenmerkend zijn de twee donkere strepen die van de ogen naar de oren lopen – als een soort eyeliner. De achterkant van zijn lange en ronde oren is zwart met witte vlekken in het midden.

Het lichaam en de ledematen zijn overdekt met zwarte vlekken van verschillende grootte en kleur. Op de rug zie je vaak langwerpige vlekken die wat lijken op strepen; vandaar dat dit dier soms ook de Tijgerkat wordt genoemd. Dit is ten onrechte omdat de echte Tijgerkat (de Oncilla) alleen in Zuid-Amerika voorkomt en niet verwant is aan deze Luipaardkat. De Luipaardkat heeft veel meer verwantschap met de Vissende kat; beide horen tot het geslacht Prionailurus. 

Er zijn uiterlijke verschillen die bepaald worden door waar het dier leeft. Zo zijn de dieren levend in Indonesië vaak kleiner als de dieren die leven in Rusland (Siberië) of het Verre Oosten. Ook de kleur en lengte van de vacht verschilt vaak per regio. Via deze link kunt u een filmpje zien van een Luipaardkat die in China gevangen is in een vangkooi. Het dier is vervolgens vrijgelaten maar je ziet hier duidelijk de verschillen met zijn familieleden in bijvoorbeeld Indonesië. De Luipaardkat in deze video heeft wel wat weg van de Vissende kat, het dier waaraan de Luipaardkat verwant is.

Bedreigingen Luipaardkat

De Luipaardkat van het Vaste land staat op de IUCN rode lijst van bedreigde soorten geclassificeerd als ‘Least Concern’ (niet bedreigd). De ondersoorten Tsushimakat en Iriomotekat staan respectievelijk geclassificeerd als “Vulnerable” (kwetsbaar) en “Critically endangered” (ernstig bedreigd).

De status van de Sundaland Luipaardkat is nog niet vastgesteld (Not Evaluated).

Maar, zo stellen onderzoekers, er is weinig onderzoek gedaan naar deze kattensoort. Uit het werkveld horen we dat het dier onder druk staat door afname van leefgebied en het conflict met mensen dat hierdoor ontstaat. Ook stroperij is een bedreiging; de vacht van het dier is vaak gewild en hierdoor worden vele dieren uit het wild gestroopt. Naar schatting zijn er gemiddeld 16 Luipaardkatten nodig om één bontjas te maken. Maar ook het dier zelf is gewild. De Luipaardkat is geliefd als huisdier waardoor vele dieren eindigen in de illegale wildlife handel. Ook de lichaamsdelen zijn geliefd in traditionele (Chinese) medicijnen (TCM).

Luipaardkatten worden uit het wild gehaald; ze zijn geliefd als huisdier © Education for Nature Vietnam – ENV

Welk project ondersteunen we met uw gift

Met uw gift ondersteunen wij het Sumatra Wildlife Center, onderdeel van JAAN, waar veel dieren terechtkomen die in beslag zijn genomen vanuit de illegale wildlife handel. JAAN is o.a. opgericht door Femke den Haas; een Nederlandse die al jarenlang in Indonesië woont en zich daar zeer succesvol inzet voor (wilde) dieren. Meer en meer is ze bezig met de aanpak van illegale handel in wilde dieren; Indonesië heeft daar een groot aandeel in.

In 2019 werd mede door JAAN het Sumatra Wildlife Centre opgericht. Hier komen dieren terecht die door het wildlife team in beslag zijn genomen waaronder Luipaardkatten. Deze dieren worden uit het wild gehaald omdat mensen ze als ‘huisdier’ willen houden. Ze worden ook op grote schaal gestroopt voor hun vacht of voor hun lichaamsdelen; deze zijn gewild in traditionele medicijnen. Waar mogelijk plaatst JAAN de dieren uit het Wildlife Centre terug in het wild, eventueel na een rehabilitatie traject. Met onze steun wordt het Sumatra Wildlife Centre alsook hun wildlife rescue team, ondersteund. Een kort filmpje over de geschiedenis van JAAN kunt u hier zien.

Voor meer informatie over JAAN/Sumatra Wildlife Centre kunt u op hun website kijken. Ze zijn ook actief op Facebook, Instagram en Twitter.

Deze Luipaardkat kwam terecht bij Sumatra Wildlife Centre; hij kwam uit de illegale handel.

Helpt u met ons de Luipaardkat?

Wilt u de Luipaardkat ook helpen? Doe dan een (eenmalige) gift bijvoorbeeld via iDeal; u kunt specifiek aangeven te willen doneren voor de Luipaardkat. Iedere gever ontvangt een uitgebreide infosheet van dit dier alsook met regelmaat updates over dit project. Namens de Luipaardkat en het Sumatra Wildlife Centre, bedankt…..

Meer weten over de Luipaardkat?

Op deze website hebben wij omschrijvingen gemaakt van alle wilde katten dus uiteraard ook over de Luipaardkat levend op het Vasteland (Bengaalse kat) en de Luipaardkat levend op de Sundalandeilanden. Er is ook spreekbeurtmateriaal te downloaden.

De Luipaardkat levend in het Verre Oosten en Rusland , lijkt veel meer op de Vissende kat dan zijn familieleden in bijvoorbeeld Indonesië