Wetenschappelijke naam

Catopuma badia  (tot april 2017 Profelis badia ).

Uiterlijk

Borneo Bay Cat vastgelegd op cameratrap © Andrew Hearn

De Borneokat lijkt op foto’s vaak groot maar weegt toch maar zo’n 4 kilo. Het is een zeldzame kat met een slank lichaam en een opvallende lange staart.

• Vachtkleur:
  • Varieert van bruinrode tot grijsbruine tinten.

In Indonesië wordt het dier ook wel eens kucing merah genoemd (de rode kat).

• Vachtpatroon:
  • De buik is duidelijk lichter van kleur. Op zowel de buik als de poten kunnen vaag rozetachtige vlekken voorkomen.
• Kop:
  • Ronde, enigszins afgeplatte kop;
  • Op de snuit zijn streeppatronen te zien;
  • Oren zijn rond en donkerder van kleur dan de rest van het lichaam.

Een filmpje van de Borneo kat, vastgelegd op cameratrap, is hier te zien.

Verspreiding en leefgebied

De Borneo kat leeft alleen op Borneo. Hij is daar op cameratraps vastgelegd op Kalimantan (Indonesië) en Maleisië (Saba en Sarawak). Of hij ook in Brunei leeft is onbekend.

Omgeving;

• Beboste gebieden; zowel droge bossen als moerasbosgebieden;
• Heuvelachtig gebieden zijn soms in trek;
• Houdt van dichte begroeiing.

Hoogte:

• Tot 1.460 meter. Er zijn ongeconfirmeerde berichten dat dit dier gesignaleerd is op Mt. Kinabalu (Sabah) dat op zo’n 1800 meter ligt.

De Borneo kat heeft een grote leefruimte nodig. Men denkt dat er drie katten per 100km2 leven (ter vergelijking; dat is ongeveer de oppervlakte van de stad Utrecht). Ze prefereren ook nog eens specifiek leefgebied (liefst bossen). Dit alles maakt hem gevoelig voor afname van leefgebied.

Leefgebied op Borneo ©IUCN Red List of Threatened Species 2016

Territorium

Het leefgebied van de Borneokat overlapt dat van andere kleine katachtigen.

Middels cameratraps heeft men kunnen vaststellen dat de Borneo kat zo’n 1,2 km per uur aflegt en dat is, aldus de onderzoekers, een van de grootste snelheden onder de katten. Ze geven als vergelijkingsmateriaal de nevelpanter die bekend staat om zijn snelle verplaatsing. Dit dier legt 0,9 kilometer in een uur af. Dit alles duidt, zo denken onderzoekers, op een groot leefgebied cq territorium.

Gedrag

Er is ontzettend weinig bekend over deze katachtige wat vooral wordt veroorzaakt doordat het dier leeft in afgelegen gebieden van Borneo. Het weinige dat we weten komt veelal van opnames genomen met cameratraps; in het echt wordt het dier zelden gezien. Lange tijd dacht men dat de Borneokat vooral in de nacht actief was. Maar cameratraps hebben laten zien dat het dier juist vooral overdag actief is. Op alle gemaakte foto’s is het dier alleen te zien. Men denkt dan ook dat het een solitair dier is.

Hoe deze kat zich verder gedraagt en wat het levenspatroon precies is, is tot op heden nog niet bekend.

Voortplanting

Onbekend.

Jacht

Voor zover bekend jaagt de Borneokat vanaf de grond.

Dieet

Voor zover bekend:

• Vogels;
• Kleine knaagdieren.

Status

• IUCN Rode Lijst: Endangered (bedreigd).
• CITES Appendix: I.
  Dit betekent dat het om een diersoort gaat die met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is niet toegestaan (slechts in zeer uitzonderlijke gevallen).
• Geschat aantal: Maximaal 2.200.

© Andrew Hearn

Bedreiging

• Het leefgebied wordt direct bedreigd door ontbossing (voor palmolie-/sojaplantages);
• Als de ontbossing met het huidige tempo doorgaat, zijn er sterke aanwijzingen dat het aantal Borneo katten met 50% zal afnemen. Dat komt mede omdat het dier in hele specifieke gebieden leeft;
• De Borneokat is bij wet volledig beschermd in bijna het gehele leefgebied. Dit houdt in dat handel in en jacht op deze katten verboden is. Dat dit niet altijd helpt blijkt uit de sterk afnemende aantallen.

Ondersoorten

Geen.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: 55-65 cm.
• Staartlengte: ca. 45 cm (ca. 2/3 van de lichaamslengte).
• Gewicht: 3-4 kg.
• Levensverwachting: onbekend.

Organisaties die zich inzetten voor de Borneo kat

Small Wild Cat Conservation Foundation en Panthera’s Small Cats Program

Wil je een spreekbeurt over de Borneo kat houden?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.

Laatst bijgewerkt:
mei 2024