Wetenschappelijke naam

Herpailurus yagouaroundi  (tot april 2017 Puma ).

Uiterlijk

Deze kleine kat staat laag op de poten en heeft hierdoor altijd een bijna sluipachtig voorkomen.

• Vachtkleur, de verschillende kleuren kunnen in één nest voorkomen:
  • Grijs.
  • Lichtbruin.
  • Donkerbruin.
  • Rood/kastanjebruin.
  • Zwart (melanistisch).
• Vachtpatroon:
  • Effen maar de haren hebben kleurbanden waardoor de vacht er van dichtbij fijn gespikkeld uitziet (agouti).
• Kop:
  • Kleine kop met ronde oren die wat aan de zijkant van de kop staan.
  • Het neusleertje is groot in verhouding tot de grootte van de kop.
• Staart:
  • Lange staart.

Verspreiding en leefgebied

Gebied & omgeving:

• Net als de ocelot, margay en oncilla leeft de jaguarundi in bijna geheel Midden- en Zuid-Amerika.
• Het leefgebied is zeer divers; zowel open als begroeide gebieden van droog met prikkelbosjes tot moeras- en savannegebieden en regenwouden.
• In de open gebieden blijft de jaguarundi meest in de omgeving van de omliggende begroeiing.
• Met een goed aanpassingsvermogen en een goede tolerantie voor menselijke verstoring is deze kat niet wars van herstelde (herbegroeid) en verstoorde gebieden evenals door mensen gecultiveerde graslanden. Er moet dan wel bos of dichte begroeiing in de nabijheid zijn.

Hoogte:

• Maximaal 3.200 m.

Territorium

De grootte varieert aanzienlijk. In Belize zijn de territoria veel groter dan die van de andere kleine katten van tropisch Amerika waarmee de jaguarundi het leefgebied deelt. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes patrouilleren hun gebied op onregelmatige tijden en plaatsen, in tegenstelling tot de meeste andere katachtigen die dit met vaste patronen en tijden doen. Soms kunnen meerdere paartjes in eenzelfde territoria leven.

• Mannetjes:  tot 100 km².
• Vrouwtjes: 13-20 km².

Gedrag

• Leeft, voor zo ver bekend, meest op de grond maar is een goede klimmer.
• Verplaatst zich gemakkelijk in bomen.
• Is het meest overdag actief.
• Vermijdt de grotere ocelot (waar veel ocelotten zijn, zijn minder jaguarundi’s).
• Er zijn 13 verschillende specifieke geluiden bekend waarmee de jaguarundi communiceert, meer dan bij andere kleine katachtigen.

Voortplanting

De jaguarundi plant zich langzaam voort. Gemiddeld krijgt een vrouwtje in haar leven zo’n 9 jongen. Het is niet bekend in hoeverre het mannetje een rol speelt bij het grootbrengen van de jongen.

• Paarseizoen: voor zover bekend valt het paarseizoen in Mexico in november-december maar elders het hele jaar door.
• Nest: in holle en omgevallen bomen en in zeer dichte onderbegroeiing.
• Draagtijd: 63-75 dagen.
• Aantal jongen: 1-4 kittens.
• Gespeend: na ca. 21-30 dagen.
• Geslachtsrijp: tussen 1,5-3 jaar.

Jacht

• De jaguarundi jaagt voornamelijk op kleine zoogdieren.
• De meest bejaagde prooi weegt ca. 380 gram. Toch zijn ook prooien zwaarder dan 1 kg niet ongewoon.

Dieet

• Floridakonijn.
• Kortstaartmuis.
• Stekelrat.
• Cavia.
• Vogels.
• Reptielen.
• Vissen.
• Kikkers.
• Insecten.
• Geleedpotigen.

Status

• IUCN Rode Lijst: Least concern (niet bedreigd).
  • De golfkustjaguarundi (P.y.cacomitli ): Endagered (bedreigd).
• CITES Appendix: II.
  Dit betekent dat het om een bedreigde diersoort gaat maar die niet met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is gereguleerd toegestaan.
  • De populaties van Midden- en Noord-Amerika en de golfkustjaguarundi zijn vermeld op CITES Appendix I.
    Dit betekent dat het om een diersoort gaat die met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is niet toegestaan (slechts in zeer uitzonderlijke gevallen).
• Geschat aantal: Onbekend.

Bedreiging

• Verlies en versnippering van leefgebied door vooral grootschalige landbouw en weideland.
• De jaguarundi wordt ook gedood omdat deze zich soms vergrijpt aan pluimvee.

Bijna overal waar de jaguarundi voorkomt, is deze beschermd. De jacht is overal verboden behalve in Peru waar dit gereguleerd is. Populaties in beschermde gebieden zijn laag vanwege grotere aantallen ocelotten (oceloteffect), waarom dit zo is, is nog niet geheel duidelijk.

Ondersoorten

Klik hier voor een overzicht.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: mannetje 77-85,5 cm en vrouwtje 74-79,5 cm.
• Staartlengte: ca. 35-60 cm.
• Gewicht: mannetje ca. 5-6,5 kg en vrouwtje 3,7-4,4 kg.
• Levensverwachting: in gevangenschap ca. 15 jaar, in wild wellicht minder.

Wil je een spreekbeurt over de jaguarundi houden?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.