Wetenschappelijke naam

Panthera uncia (voorheen Uncia uncia).

Uiterlijk

De sneeuwpanter heeft een stevige wat gedrongen bouw met een brede borstkas en is zeer goed aangepast op het leven in koude streken.

• Vacht:
  • Dik en langharig.
  • Buikharen zijn extra dik om de kou tijdens het door de sneeuw lopen te weren.
  • De vachtkleur varieert van licht- tot donkergrijs en kan een wat gelige gloed hebben.
  • Rozettenpatroon.
  • De buik en kin zijn lichter van kleur.
• Kop:
  • De neusholten zijn groter in verhouding tot de kop dan die bij andere katachtigen waardoor de ingeademde lucht voldoende verwarmd wordt.
  • De ogen hebben ronde pupillen en zijn wit omrand (valt voornamelijk op onder de ogen).
  • Het neusleertje verandert van kleur bij het ouder worden. Bij welpen is het donkergrijs / zwart en bij het volwassen worden, verandert dit naar vleeskleurig.
• Lichaam:
  • Brede poten.
  • De voorpoten zijn korter dan de achterpoten wat het klimmen tegen rotsen op vergemakkelijkt.
  • Lange staart.

Zijn vacht is een uitermate goede camouflage wat handig is tijdens de jacht, te zien in dit filmpje.

De goede schutkleur en het camouflerende vachtpatroon zorgen ervoor dat de sneeuwpanter op gaat in de achtergrond

Verspreiding en leefgebied

Gebied & omgeving:

• De sneeuwpanter is te vinden in centraal Azië: Bhutan, China, Mongolië, Nepal, Tibet, Afghanistan en in Rusland;
• Het leefgebied van deze kat kenmerkt zich door lage temperaturen en droogte met een laag aantal prooidieren per km²;
• De sneeuwpanter heeft een voorkeur voor berggebieden met steile gedeelten afgewisseld met klippen, randen en uitstekende rotspartijen want deze kat wil zich kunnen verbergen;
• Glooiende terreinen kunnen ook als leefgebied worden gekozen mits er voldoende plaatsen zijn om te schuilen
• Open coniferenbossen maar niet de echt dichtbeboste gebieden.

Hoogte:

• Maximaal 3.000-5.400 m.
• In het noordelijk deel van het totale leefgebied is dit ten hoogste 900-2.500 m.

Territorium

Territoria verschillen in grootte en worden gemarkeerd met urine en ontlasting, geuren uit de anaalklieren en uit klieren op de wangen en gekras in de grond:

• In Nepal overlappen die van mannetjes en vrouwtjes elkaar en variëren in grootte van 10-40 km², afhankelijk van de hoeveelheid prooidieren.
• In Mongolië, waar meer open en glooiend terrein is, kunnen territoria varieren van 140-300 km² omdat de prooidichtheid hier veel lager is.
• Bij een zeer gering aantal prooien kan dit uitlopen tot wel 1.000 km²!

Gedrag

Een sneeuwpanter leeft alleen en over het algemeen voedt alleen het vrouwtje de jongen op. Er zijn echter aanwijzingen dat een mannetje het vrouwtje soms helpt bij het opvoeden van de jongen en hen beschermt. Het meest actief zijn deze katten in de schemering. Ze kunnen soms enige dagen op één plek blijven en dan weer voor langere tijd verder trekken. Een rustende sneeuwpanter slaat de staart rond het lichaam en snuit tegen de kou.

Voortplanting

Nog heel weinig over bekend.

• Paartijd: aan het einde van de winter.
• Draagtijd: 90-100 dagen.
• Aantal jongen: meestal 2-3.
• Onafhankelijk: met ca. 18-22 maanden.

Jacht

Om in leven te blijven moet een sneeuwpanter ongeveer 20 tot 30 blauwschapen per jaar vangen. Uit onderzoek blijkt dat de sneeuwpanter elke 10 tot 15 dagen een prooi vangt. Er wordt regelmatig naar een gevangen prooi teruggekeerd om er verder van te eten. De lange dikbehaarde staart dient als balans tijdens het springen en najagen van prooi over de rotspartijen.

Het sneeuwluipaard leeft in extreme leefomstandigheden waar prooi schaars aanwezig is. Hij moet dan soms ook tot het uiterste gaan om prooi te vangen.

Dieet

Voornaamste prooidieren (afhankelijk van het leefgebied):

• Blauwschaap.
• Siberische steenbok.
• Gewone steenbok.
• Moeflon.

Andere prooien:

• Marmot.
• Fluithaas.
• Haas.
• Andere kleine knaagdieren.
• Hoenders (onder andere patrijs).
• Massaal uitzwermende sprinkhanen.

Soms jaagt de sneeuwluipaard op vee van mensen wat leidt tot een mens/dier conflict. Steeds meer luipaarden worden tijdens dit conflict gedood.

Status

IUCN Rode Lijst: Vulnerable (kwetsbaar).

CITES Appendix: I.
Dit betekent dat het om een diersoort gaat die met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is niet toegestaan (slechts in zeer uitzonderlijke gevallen).

Geschat aantal: 4.080-6.590.

Bedreiging

Het totaal aantal sneeuwluipaarden ligt tussen de 4.000-6.500. Uit onderzoek blijkt echter dat het aantal dat zich werkelijk voortplant (bijv. gezien de leeftijd) minder dan 2.500 (ca. tussen de 2.040 en 3.295) en dalend is. De meest levensvatbare populatie is die in China.

• Het afnemen van prooidieren door illegale jacht.
• Illegale handel in levende sneeuwpanters en hun huiden en in sommige streken ook botten en andere lichaamsdelen.
• Mens-roofdier-conflicten die ontstaan doordat de natuurlijke grazers met het vee van boeren moeten wedijveren over het schaarse groen dat de bodem van nature maar in geringe mate biedt. Prooidieren worden verdrongen door vee waardoor de sneeuwpanter zich aan klein vee vergrijpt en de boeren uit wraak de katten doodschieten (groter vee is heel moeilijk gezien de geringe grootte van deze kat).
• Militaire activiteiten – verstorende werking. Doordat dit in bijna alle gebieden voorkomt ondermijnt dit hun voortbestaan.
• Door de grootte van gebieden en geldgebrek blijkt het moeilijk bescherming op te zetten en te handhaven. Hierdoor is het ook moeilijk begrip bij lokale bevolkingen te kweken. De jacht op de sneeuwpanter is in de meeste landen van het verspreidingsgebied verboden.

Een opkomende bedreiging is stroperij gedreven door de vraag die er is naar lichaamsdelen van het sneeuwluipaard. Die zijn gewild in een specifiek gedeelte van traditionele Chinese medicijnen (TCM), veelal als vervanger van de tijger.

Ondersoorten

In mei 2017 is er een onderverdeling gemaakt in drie ondersoorten. De genetische verschillen duiden aan dat deze drie door de geografische ligging van de leefgebieden, zich van elkaar gescheiden hebben.

Klik hier voor een overzicht.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: 117-122 cm (vrouwtjes zijn kleiner).
• Staartlengte: ca. 90 cm.
• Gewicht: 34,3-40,7 kg.
• Levensverwachting: in het wild maximaal 15 jaar, in gevangenschap kan dit hoger zijn.

@ByTazi RT Photography

Wil je een spreekbeurt over de sneeuwpanter?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.

Laatst bijgewerkt:
2024