Wetenschappelijke naam

Felis nigripes.

Uiterlijk

De zwartvoetkat is de kleinste wilde katachtige van het Afrikaanse continent.

• Vacht:
  • De kleur van de vacht varieert van licht zanderig bruin tot roodbruin.
  • Bedekt met donkere gestipte gedeelten die soms samenvloeien tot gebroken strepen.
• Kop:
  • Groot en breed in verhouding tot het lichaam.
• Poten:
  • Zwart gestreept.
  • Zwarte voetkussentjes onder de poten zijn omgeven door lange zwarte haren, waaraan deze kat de naam dankt. Ze beschermen de poten tegen de hitte van het halfwoestijnachtige leefgebied.
• Staart:
  • Gebroken wit met zwarte ringen.
  • Aan het uiteinde een zwarte punt.

Verspreiding en leefgebied

Gebied & omgeving:

• Alleen in droge bossen en halfwoestijnen.
• In delen van Zuid-Afrika, Botswana, Zuid-Angola en Namibië.

Hoogte:

• Onbekend.

Territorium

Deze kleine kat heeft een groot territorium:

• Vrouwtjes ca. 10 km².
• Mannetjes ca. 21-25 km² die territoria van verschillende vrouwtjes overlappen.

Gedrag

De zwartvoetkat is een solitair nachtdier die twee of drie uur na zonsondergang actief wordt. De aard van de zwartvoetkat wordt beschreven als fel. Het mannetje heeft een uitgesproken luide roep voor een kat van dit formaat en de roep wordt vaak vergeleken met een brul met hoge toonhoogte.

Voortplanting

Meestal heeft de zwartvoetkat elk jaar 2 nestjes van 2 kittens. De vader is verder niet bij de opvoeding betrokken. Bij gevaar, na een waarschuwing van de moeder kat, zullen de kittens eerder onbeweeglijk stil blijven staan dan naar haar terug te keren. Enkel na een lage korte “roep” vergezeld van verticale bewegingen van de oren van de moederkat keren zij naar haar terug.

• Nestplaats: De moederkat maakt haar nest meestal in verlaten holen van hazen, onder rotsen en soms ook in verlaten mierennesten, waardoor zij locaal ook vaak de “anthill tiger” (mierennesttijger) wordt genoemd.
• Draagtijd: 63-68 dagen.
• Geboortetijd: Tussen oktober en maart.
• Aantal jongen: 1-3 kittens (bijna altijd 2).
• Geboortegewicht: 60-90 gram. Dagelijkse gewichtstoename is ongeveer 8 gram.
• Gespeend: na ongeveer 2 maanden.
• Volwassen: rond 20 maanden.

Jacht

Wijze van jagen:

De zwartvoet kat jaagt ’s nachts maar in bepaalde delen van het leefgebied. Met name in de beschermende gebieden zoals Nationale parken en reservaten, is deze kat ook bij schemering actief. Afhankelijk van het soort prooi worden er verschillende jachttechnieken toegepast. Bij knaagdieren wacht de zwartvoetkat voor de ingang van het hol totdat de bewoners naar buiten komen. Vogels worden bij het opstijgen al springend uit de lucht geplukt. Het is gebruikelijk voor de zwartvoetkat om grotere prooien te vangen en dan later naar het karkas terug te keren.

Dieet

Deze kat is ook een aaseter en eet vaak het laatste vlees van een karkas van grotere, dode zoogdieren zoals schapen. Zoals bij de meeste kleine wilde katten in Afrika, bestaat het menu van de zwartvoetkat voornamelijk uit knaagdieren.

• Gerbils.
• Grondeekhoorns.
• Buidelratten
• Andere kleine zoogdieren (heel soms ook hazen van dezelfde grootte).
• Vogels.
• Aas.
• Reptielen, spinnen en insecten, maar deze vertegenwoordigen slechts een klein deeltje van het menu.

Status

IUCN Rode Lijst: Vulnerable (kwetsbaar).
Dit betekent dat het niet om een met uitsterven bedreigde diersoort zou gaan.

CITES Appendix: I.

Geschat aantal: 13.000.

Bedreiging

• Vergif en vallen die beide gebruikt worden om de jakhals en de Afrikaanse wilde kat te vangen te verdelgen.
• Pesticiden.
• Aantasting en verdwijning van leefgebied.

Ondersoorten

Klik hier voor een overzicht.

Fysieke kenmerken

• Schofthoogte: 25 cm.
• Lichaamslengte: Mannetjes 43-52 cm, vrouwtjes 37-42 cm.
• Staartlengte: 15-20 cm.
• Gewicht: Mannetjes 1,75-2,45 kg, vrouwtjes 1,1-1,65 kg.
• Levensverwachting: In gevangenschap 13 jaar, in het wild onbekend.

Wil je een spreekbeurt over de zwartvoetkat houden?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.