Wetenschappelijke naam

Lynx lynx.

Uiterlijk

De Europese lynx is een behoorlijk grote katachtige.  Het uiterlijk variëert afhankelijk van het type leefgebied, klimaat en jaargetijde.

• Vachtkleur:
  • Uiteenlopend van grijs naar roestbruinkleurig tot lichtbruin naar geelbruin.
• Vachtpatroon:
  • Vlekken: lopen uiteen van klein tot groot en er zijn ook rozetten.
  • Strepen: kunnen groter of kleiner zijn.
  • Eenkleurig.
  • De buik, voorkant, nek en de binnenzijde van de poten zijn licht tot wit van kleur.
• Kop:
  • De oren zijn lichter van kleur dan de rest van het lichaam en hebben zwarte pluimen
  • Achterzijde van de oren hebben de witte oorvlek.
  • Bakkebaarden die vooral in de winter goed zichtbaar zijn.
• Poten:
  • Lang met grote voeten.
  • Dikke beharing.

Verspreiding en leefgebied

Gebied & omgeving:

• De Europese lynx heeft het meest wijd verspreide leefgebied van alle lynxen en alle katachtigen.
• Het strekt zich uit in de breedte van Europa tot en met de noordelijke bossen in het Amoergebied aan de buitenrand van Rusland. Dit brede bosgebied vormt het grootste bolwerk.
• Naar beneden toe strekt het leefgebied zich uit tot aan het Tibetaanse plateau.
• Populaties in het zuidoosten (Europa en het zuidwesten van Azië) zijn over het algemeen klein en ver van elkaar verwijderd.
• De populaties in centraal en zuidelijk Europa zijn klein en versnipperd.
• In Europa en Siberië houdt deze lynx zich voornamelijk op in beboste streken en is afhankelijk van bosverbindingen (corridors). Open vlakten en bewoonde gebieden worden vermeden.
• De ondersoort van centraal Azië leeft wel in wat meer open en dunner bebost gebied.
• Zeer waarschijnlijk komt deze lynxondersoort ook voor op de noordelijke hellingen van de Himalaya en in de struikgewasgebieden en de kale rotsachtige delen boven de boomgrens.
• Op de beter beboste zuidelijk hellingen in Nepal zijn maar enkele lynxen gezien.
• In 2011 is de Europese lynx bij de Duitse en Belgische grens gezien wat erop duidt dat er een hersteltrend te zien is.

Hoogte:

• Maximaal 5.500 m.

Territorium

Afhankelijk van de streek, prooidichtheid (groter bij minder prooien) en type leefgebied (begroeiing en dichtheid) verschillen territoria enorm in grootte. Het vrouwtje kiest een territorium gebaseerd op de meest optimale mogelijkheden om jongen succesvol groot te kunnen brengen. Haar gebied kan dat van haar dochters en andere vrouwtjes overlappen. Het territorium van mannetjes is erop gericht gemakkelijk voor vrouwtjes toegankelijk te zijn. Zijn gebied kan dat van één of twee vrouwtjes en haar jongen overlappen.

• Gemiddeld is het van mannetjes 248 km² .
• Gemiddeld is het van vrouwtjes 133 km².

Gedrag

Deze lynx leeft alleen met uitzondering van een moeder met jongen. De meeste activiteiten vinden plaats in de vroege ochtend en in de avond. Daarbuiten wordt er gerust in dikke onderbegroeiing, hoog gras of in bomen. Hoewel deze lynx voornamelijk op de grond leeft, is het een uitstekende zwemmer en klimmer. De Europese lynx heeft geen natuurlijke vijanden al worden zij soms gedood door tijgers, wolven en veelvraten uit broodnijd.

Voortplanting

Vrouwtjes met jongen hebben slecht eens in de drie jaar een nest. Het paarmoment is mede afhankelijk van vertrekkende of nog aanwezige jongen van een vorig nest. In de paartijd is het vrouwtje ca. 3 dagen vruchtbaar waarin bij een ontmoeting vele malen wordt gepaard. Hierna zoekt het mannetje een ander vrouwtje. Voor zover bekend, paart het vrouwtje maar met één mannetje. Deze lynx kan zich tot op hoge leeftijd voortplanten: vrouwtjes tot ca. 14 jaar en mannetjes tot ca. 17 jaar.

• Paarseizoen: februari-april.
• Nest: holle boom of rotsspleet.
• Draagtijd: 67-74 dagen.
• Aantal jongen: 1-5 kittens, maar meestal 2-3.
• Geboortegewicht: 300-350 gram.
• Gespeend: ca. 4 maanden.
• Zelfstandig: ca. 10 maanden.
• Geslachtsrijp: vrouwtjes met ca. 2 jaar en mannetjes met ca. 3 jaar.

Jacht

Deze lynx behoort tot de drie grootste roofdieren die, afhankelijk van de streek, ook in het leefgebied leven en is daardoor van belang voor het reguleren van hoefdieren.

Dieet

• Muskusherten.
• Reeën.
• Gemzen.
• Edelherten.
• Kariboes.
• Hazen.
• Konijnen.
• Andere knaagdieren.
• Vogels.
• Incidenteel vee (boeren worden hiervoor in de meeste landen vergoed).

Prooicyclus

Ook bij deze lynx is er een groot verband tussen de hoeveelheid beschikbare prooien en het paargedrag. Als er voldoende te eten is, kan en zal het aantal lynxen toenemen. Zijn er veel lynxen en daalt daardoor het aantal prooien, zan zal ook het aantal lynxen afnemen.

Status

• IUCN Rode Lijst: Near threatened (niet bedreigd).
• CITES Appendix: II.
  Dit betekent dat het om een bedreigde diersoort gaat maar die niet met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is gereguleerd toegestaan.
• Geschat aantal: Onbekend.

Bedreiging

Commerciële jacht (anders dan sportjacht) is alleen toegestaan in Rusland. De pelsjacht in China en Rusland is zo goed als geheel gestopt maar er is nog steeds een levendige illegale handel hierin. Met ingang van 2009 is deze lynx een wettelijk beschermde soort in Afghanistan en alle jacht en handel zijn daar geheel verboden.

• Verlies van leefgebied (ontbossing).
• Het verdwijnen van corridors.
• Prooiverlies.
• Illegale pelsjacht.

Ondersoorten

• L.l.lynx  (Europese lynx: Scandinavië, Finland, Baltische staten, Europese deel van Rusland).
• L.l.sardiniae  (Kasjmir tot Mongolië).
• L.l.balcanicus  (Balkanlynx: Balkangebied, mogelijk Griekenland).
• L.l.carpaticus  (Slowakije, Carpaten).
• L.l.dinniki  (Kaukasus, Azië, Iran, Irak).
• L.l.isabellinus  (centraal Azië, Himalayagebied, Tibet).
• L.l.wrangeli  (ten oosten van de rivier Yenissei, China).
• L.l.kozlovi  (centraal Siberië).
• L.l.neglectus  (Amoergebied, verre oosten van Rusland, Noord-Korea).
• L.l.wardi  (Altaigebergte).
• L.l.melinus  (Wolgagebied, West-Siberië).
• L.l.sardiniae  (Sardinië).

Ondersoorten en synoniemen zijn hier terug te vinden.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: mannetje: 76-108 cm, vrouwtje: 85-100 cm.
• Staartlengte: ca. 28 cm.
• Gewicht: mannetje: 16,3-23,5 kg en vrouwtje14-21,5 kg.
• Levensverwachting: in het wild ca. 17 jaar, in gevangenschap ca. 24 jaar.

Wil je een spreekbeurt over de Euraziatische lynx houden?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.