Wetenschappelijke naam

Leopardus geoffroyi

De Geoffroy’s kat behoort samen met de Andes kat (bergkat), margay, nachtkat (kodkod), ocelot, de oncilla’s  (tijgerkat) en pampakat tot het geslacht Leopardus.

Uiterlijk

De Geoffroy’s kat is net iets kleiner als de gemiddelde huiskat. Het dier weegt maximaal zes kilo. Er zijn kleine verschillen in grootte; de Geoffroy’s katten die in het Oosten leven (bijvoorbeeld in Brazilië) lijken iets groter te zijn. Alle katten van het geslacht Leopardus hebben, net als de cheeta, traanstrepen op het gezicht. Deze lopen echter niet helemaal door tot de mondhoek en/of zijn vaag van kleur.

• Vachtkleur:
  • Geelbruin (in het noorden);
  • Grijsbruin (in het zuiden);
  • Zwart (melanistisch), vooral in warme vochtige streken;
  • De onderkant van de buik, de kin en borst zijn lichter tot wit van kleur.

• Vachtpatroon:
  • Kleine dichte vlekjes.
• Lichaam en kop:

• • De kop is in verhouding tot het lichaam kleiner;
  • Donkere wat kleine oren die iets aan de zijkant van de kop zijn geplaatst met een witte vlek op de achterzijde;
  • De staart van de Geoffroy’s kat is korter dan die van andere kleine kattensoorten. De staartpunt heeft aan het uiteinde ringen en eindigt in een donkere punt;
  • De ogen zijn wit omrand en de pupillen zijn bij fel licht spleetvormig;

Verspreiding en leefgebied

Copyright: IUCN Red List of Threatened Species 2015

Het leefgebied loopt zeer uiteen wat betreft type landschap en klimaat. Temperaturen kunnen binnen één etmaal enorm uiteenlopen en snel veranderen. De Geoffroy’s kat is wijdverspreid en kan zich goed aanpassen in allerlei leefomgevingen. Hij komt echter niet veel voor in regenwoud en het grootste deel van zijn leefgebied bestaat uit droge of half droge gebieden.

Gebied & omgeving:

• Natte en droge pampa’s van Argentinië (ten oosten van de Andes);
• Droge streken met hout- en struikgewassen van Chili;
• De drogere loofbossen van Bolivia, Brazilië (in het zuiden), Paraguay en Uruguay van Zuid-Amerika;
• De nabijheid van rivieren genieten de voorkeur en open land wordt bij voorkeur vermeden.

Hoogte:

• Maximaal 3.800 m.

Territorium

Het is bekend dat de Geoffroy’s kat zich over een afstand van meer dan 100 km verspreidt en een territorium heeft van ongeveer 2,5 tot 12 km², waarbij mannetjes een groter territorium hebben dan vrouwtjes. Territoria van mannetjes zijn ongeveer 25% groter dan die van vrouwtjes. De mate van overlapping tussen mannetjes en vrouwtjes varieert afhankelijk van de beschikbaarheid van prooien.

Gedrag

De Geoffoy’s kat is voornamelijk ’s nachts actief en leeft, voor zover bekend, alleen. Leefgebieden worden wel gedeeld met andere katachtigen zoals de poema, pampakat, bergkat en nachtkat (kodkod). Mannetjes kunnen onderling fel vechten voor de gunsten van een poes. De Geoffroy’s kat is een uitstekende klimmer maar brengt toch ook veel tijd op de grond door. Daarnaast is hij een uitstekende zwemmer. Een vrouwtje in het Nationaal Park Torres del Paine in Chili stak minstens twintig keer een 30 meter brede, snelstromende rivier over.

Bossen en bosgebieden lijken een belangrijke rol te spelen in de ecologie van de soort, hetzij als toevluchtsoord, jachtgebied of voor territoriale markering. Plekken die veel hout hebben, zijn belangrijke communicatiecentra waar informatie tussen individuen wordt uitgewisseld in de vorm van geursporen.

Voortplanting

Geoffroy’s katten paren vaak in de bomen. De jongen (kittens) ontwikkelen zich snel. Na zo’n vier dagen kunnen ze al staan. Na twee tot drie weken kunnen ze al goed lopen en na zes weken kunnen ze al heel goed klimmen. Na ongeveer 14 tot 24 maanden zijn ze volwassen, en klaar om zelf jongen te krijgen.

• Paarseizoen: december-mei;
• Nestplaats: dichte bosjes, rotsspleten en ook soms in de oksel van een boom;
• Draagtijd: 72-78 dagen;
• Aantal jongen: 1-4 kittens;
• Geboortegewicht: 65-123 gram;
• Gespeend: 8-10 weken;
• Volwassen: tussen de 14 en 24 maanden.

Jacht en dieet

Over de jachttechniek van Geoffroy’s kat is niet veel bekend. Er wordt gezegd dat het dier zijn jacht aanpast op het gedrag van de prooidieren in zijn gebied. Als prooi echter gering aanwezig is, lijkt de Geoffroy’s kat meer in de ochtend als in de avond te jagen.

De Geoffroy’s kat is niet kieskeurig wat zijn eten betreft. Het ligt aan het gebied wat voor prooien er gegeten worden. De Geoffroy’s katten die in Chili leven eten vooral knaagdieren, zoals muizen, chincilla’s en hazen. In warmere streken eet de Geoffroy’s kat ook wel amfibieën, zoals kikkers. Ook een visje vinden ze heerlijk!

Status

• IUCN Rode Lijst: Least concern (niet bedreigd);
• CITES Appendix: I;
  Dit betekent dat handel in deze diersoort is niet toegestaan (slechts in zeer uitzonderlijke gevallen).
• Geschat aantal: Onbekend.

Copyright Matthew Wells/Wikimmedia Commons

Bedreiging

Ondanks het feit dat deze kat een van de meest voorkomende katachtigen in Zuid-Amerika is en geheel beschermd is (jacht is verboden), zijn de aantallen toch gedaald. Dat komt door:

• Versnippering van leefgebied;
• Mensen doden deze kat als represaille vanwege het jagen van deze kat op pluimvee;
• (Illegale) jacht vanwege de vacht. Aan het begin van de jaren tachtig zijn er zeker 75.000 huiden van deze soort geëxporteerd.

Geoffroy’s katten worden soms ook gevangen om als huisdier gehouden te worden.

Ondersoorten

Er zijn nog geen ondersoorten erkend. Omdat het leefgebied van de Geoffroy’s kat echter groot is, is het heel wel mogelijk dat er in de toekomst wel ondersoorten worden erkend. Daarvoor is meer onderzoek nodig.

Klik hier voor een overzicht voor mogelijke ondersoorten.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: 43-88 centimeter;
• Staartlengte: 23-40 centimeter;
• Gewicht: drie tot zes kilo.

Mannetjes zijn zwaarder en groter als de vrouwtjes.

• Levensverwachting: in gevangenschap ca. 20 jaar, in het wild maximaal 15 jaar.

Wil je een spreekbeurt over de Geoffroy’s kat houden? Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.

Op YouTube zijn filmpjes van de Geoffroy’s kat te vinden, zoals deze.

Laatst bijgewerkt:
2025