Wetenschappelijke naam

Felis chaus

Uiterlijk

De moeraskat is een middelgrote, slanke kat die vrij hoog op de poten staat. Hij weegt gemiddeld zo’n vijf tot negen kilo.

• Vacht:
  • Over het algemeen een zandbruine, roodachtige of grijze vacht zonder enige patronen;
  • Opvallende strepen op de bovenkant van de poten en soms op de keel. Deze strepen zijn heel licht in het zuiden en donkerder in het noorden van zijn verspreidingsgebied;
  • In Pakistan en India zijn ook zwarte moeraskatten gesignaleerd;
  • De vacht is in de winter dikker en donkerder;
  • Soms loopt er een brede, donkere lijn over het achterste deel van de rug;
  • Jonge dieren hebben duidelijk zichtbare strepen die later vervagen hoewel ze wel altijd aanwezig zijn.
• Staart:
  • De staart is relatief kort en geringd aan het uiteinde.
• Kop:
  • De oren zijn spits en relatief lang en hebben een klein kwastje (de grootte verschilt per ondersoort). Vandaar dat hij eerst gelinkt werd als familie van de lynx;
  • Lang, slank gezicht met witte snuit.

Verspreiding en leefgebied

Gebied & omgeving:

• De moeraskat komt voor van India en Sri Lanka via Zuidwest-Azië en centraal Azië tot Arabië;
• Ook in Zuidoost-Azië wordt deze kat aangetroffen;
• In Afrika komt de moeraskat voor in de Egyptische nijldelta;
• Op het Euraziatische continent komt de moeraskat voor in Rusland, Azerbeidzjan en Georgië.

De moeraskat komt voornamelijk voor in waterrijke gebieden met dichte begroeiing als moerassen, rietbedden en andere gebieden met dichtbegroeide oevers of kusten. De omgeving waarin deze wateren liggen, is niet belangrijk en de moeraskat kan zowel in woestijnen als in vochtige wouden gevonden worden. Ook komen ze geregeld voor in landbouwgebieden, boomplantages en rond kunstmatige vijvers.

De moeraskat is niet bang voor mensen en waagt zich geregeld in de buurt van nederzettingen. Er worden zelfs regelmatig nesten gevonden in bouwplaatsen. Hierdoor loopt hij wel eerder het gevaar om slachtoffer te worden van het mens-dier conflict, zeker als hij pluimvee doodt.

Het grootste deel van het leefgebied van de moeraskat ligt onder de 1.000 meter, maar in de Himalaya leven junglekatten tot wel 4.000 meter.

Verspreidingsgebied moeraskat

Territorium

Er is niet veel bekend over de grootte van het leefgebied en hoeveel moerskatten hier dan leven. De enige schattingen van de dichtheid van de junglekat zijn afkomstig uit het tugai-habitat in Centraal-Azië, waar naar schatting 40-150 individuen per 100 km² voorkomen. In gebieden waar dit specifieke vegetatietype is afgenomen, bedroeg de dichtheid echter niet meer dan 20 individuen per 100 km².

​Gedrag

De moeraskat is dag en nacht actief.  Hij leeft meestal solitair alhoewel er ook familiegroepen van een mannetje met vrouwtje en jong zijn waargenomen. Dit is best opmerkelijk voor katten. In gevangenschap zijn de mannetjes zeer beschermend tegenover hun jongen, zelfs meer dan de vrouwtjes.

De junglekat is een goede klimmer maar ook een goede zwemmer en duikt zelfs om vis te vangen of om te ontsnappen aan gevaar, zoals honden. Hij rust in holen van dassen, stekelvarkens of vossen, onder struiken, in grotten, in het struikgewas of in het riet waar hij ook zijn holen maakt. Gebied wordt afgebakend door geurmarkeringen te plaatsen.

Voortplanting

Er is niet echt een vaste periode voor de voortplanting, dat ligt aan het gebied waar de moeraskat leeft. Het is mogelijk dat deze kat twee keer per jaar jongen krijgt in gebieden waar genoeg prooidieren aanwezig zijn. De kittens worden geboren in holen in dichte rietvelden of andere dichte vegetatie, maar ook in holle bomen of verlaten holen.

Bij sommige onderzoeken is gebleken dat het mannetje meehelpt met de zorg voor de jongen wat vrij uitzonderlijk is voor een wilde kattensoort.

• Draagtijd: 56-66 dagen;
• Aantal jongen: 2-5 jongen;
• Na ongeveer 2-3 maanden gaan de kittens vast voedsel eten;
• Onafhankelijk: na ongeveer 5 – 6 maanden. Ze jagen dan ook zelfstandig;
• Geslachtsrijp: na ongeveer 18 maanden.

Jacht en dieet

De junglekat besluipt zijn prooi op de grond en valt van achteren aan. Echter hij kan ook hoog in de lucht springen om vogels te vangen en ook een prooi vangen in het water (waarvoor dus gezwommen dient te worden), is geen probleem.

De prooien van de junglekat variëren over zijn brede verspreidingsgebied en bestaan ​​meestal uit knaagdieren, zoals ratten en muizen, die allemaal minder dan 1 kilo wegen. Echter hij is zeker ook in staat grotere dieren te doden. Andere geliefde prooidieren zijn vogels, eekhoorns, kikkers, hagedissen, kleine slangen, amfibieën, insecten en vogeleieren.

Een veldonderzoek in India schatte dat één kat 3 tot 5 knaagdieren per dag kon vangen, waarbij vogels op de tweede plaats kwamen. Junglekatten werden ook gezien terwijl ze de prooien van grote roofdieren opaten; het zijn dus ook aaseters.

Status

• IUCN Rode Lijst: Least concern (niet bedreigd). Wetenschappers geven aan dat de aantallen echter flink aan het afnemen zijn waardoor het de vraag is of het dier niet hoger geclassificeerd zou moeten worden op deze lijst.
• CITES Appendix: II
  Dit betekent dat het om een bedreigde diersoort gaat maar die niet met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is gereguleerd toegestaan.
• Geschat aantal: onbekend.

Bedreiging

• De grootste bedreiging voor de moeraskat is verdwijning van de natuurlijke leefomgeving;
• Hierdoor ontstaat meer en meer een conflict met mensen waardoor vele katten gedood worden. En dat is jammer want deze kat heeft een belangrijke functie. Gemiddeld vangt de moeraskat zo’n 1500 knaagdieren per jaar en dus zou hij juist als goede vriend bezien kunnen worden;
• Daarnaast is de vacht van deze dieren jarenlang een belangrijk exportproduct geweest en bestaat er nog steeds een illegale handel in deze huiden.

Ondersoorten

Er worden meerdere ondersoorten erkend. Klik hier voor een overzicht.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: ca. 58-76 centimeter;
• Staartlengte: ca. 21-27 centimeter;
• Gewicht: ca. 5-9 kilo.

Over het algemeen zijn de mannetjes groter en zwaarder dan de vrouwtjes.

• Leeftijd: ca. 9-10 jaar.

Wil je een spreekbeurt over de Moeraskat?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.

Op YouTube zijn filmpjes te vinden van de Moeraskat, zoals deze.

Laatst bijgewerkt:
juni 2025