Wetenschappelijke naam

Panthera uncia (voorheen Uncia uncia).

Uiterlijk

De sneeuwpanter heeft een stevige, wat gedrongen bouw met een brede borstkas en lange staart. Hij is de kleinste van alle grote katten en zijn lichaam heeft zich uitstekend aangepast aan het klimaat waarin hij leeft. Het dier is uitermate goed gecamoufleerd en is daarom lastig te spotten. Dat is ook te zien in dit filmpje.

• Vacht:
  • De vachtkleur varieert van witgrijs tot donkergrijs met donkergrijze of zwarte vlekken en een rozettenpatroon;
  • Lange, dikke vacht met wollige ondergroei voor warmte die vooral in de winter erg dik is;
  • De buik en kin zijn lichter van kleur.
• Kop:
  • De neusholten zijn groter in verhouding tot de kop dan die bij andere katachtigen waardoor de ingeademde (vaak koude) lucht voldoende verwarmd wordt;
  • De oren van het sneeuwluipaard zijn proportioneel kleiner dan die van andere grote katachtigen. Dat minimaliseert het warmteverlies wat handig is in het koude klimaat waarin deze dieren leven;
  • De ogen hebben ronde pupillen en zijn wit omrand (valt voornamelijk op onder de ogen);
  • Het neusleertje verandert van kleur bij het ouder worden. Bij welpen is het donkergrijs / zwart en bij het volwassen worden, verandert dit naar vleeskleurig.

• Lichaam:
  • Brede poten die bedekt zijn met vacht zodat ze een goede grip hebben op de grond maar zo ook warm blijven in de koude leefomgeving;
  • De voorpoten zijn korter dan de achterpoten wat het klimmen tegen rotsen op vergemakkelijkt;
  • Goed ontwikkelde borstspieren;
  • Lange staart wat zorgt voor evenwicht tijdens het klimmen en jagen over en op rotsen. Maar ze kunnen hun staart ook om zich heen wikkelen om zo warm te blijven als ze liggen of zitten.

De goede schutkleur en het camouflerende vachtpatroon zorgen ervoor dat de sneeuwpanter opgaat in de achtergrond

Verspreiding en leefgebied

Sneeuwluipaarden geven de voorkeur aan ruig terrein met kliffen, rotspartijen en ravijnen. Dit type omgeving biedt goede dekking en helder zicht, waardoor ze prooien kunnen vinden en besluipen. Glooiende terreinen kunnen ook als leefgebied worden gekozen mits er voldoende plaatsen zijn om te schuilen

Gebied & omgeving:

• De sneeuwpanter is te vinden in centraal Azië: Bhutan, China, Mongolië, Nepal, Tibet, Afghanistan en in Rusland;
• Het leefgebied van deze kat kenmerkt zich door lage temperaturen en droogte met een laag aantal prooidieren per km²;
• Open coniferenbossen maar niet de echt dichtbeboste gebieden.

Hoogte:

• In de Himalaya worden sneeuwluipaarden doorgaans aangetroffen op een hoogte van 3.000 tot 5.400 meter boven zeeniveau. In Mongolië en Rusland leven deze katten op lagere hoogtes van 1.000 meter.

©IUCN

Territorium

Elk sneeuwluipaard woont in een bepaald territorium. Deze katten zijn niet zo agressief territoriaal als andere soorten, maar mannetjes hebben nog steeds de neiging om exclusieve territoria te hebben. Deze overlappen echter met vrouwtjes. Territoria verschillen in grootte en worden gemarkeerd met urine en ontlasting, geuren uit de anaalklieren en uit klieren op de wangen en gekras in de grond.

De hoeveelheid ruimte die elk sneeuwluipaard nodig heeft, verschilt per landschap. Ze hebben een groot territorium van gemiddeld 230 km2 voor mannetjes en 130 km2 voor vrouwtjes. Onderzoekers denken dat de grootte van het territorium afhangt van de beschikbaarheid van prooien. In gebieden waar veel prooien zijn, bewonen de katten territoria van zo’n 30-65 km². In gebieden met minder prooien hebben sneeuwluipaarden meer land nodig om te jagen en kan hun territorium meer dan 1000 km² beslaan.

Sneeuwluipaarden staan ​​er om bekend lange trektochten buiten hun territorium te maken, waarbij ze in korte tijd grote afstanden afleggen. Onderzoekers hebben bij een sneeuwluipaard vastgelegd dat deze in één nacht 43 kilometer aflegde!

© B. Cranke

Gedrag

Een sneeuwpanter leeft alleen met uitzondering van moeder met welpen. Sneeuwluipaarden zijn het meest actief bij zonsopgang en zonsondergang.

Ze kunnen soms enige dagen op één plek blijven en dan weer voor langere tijd verder trekken. Een rustende sneeuwpanter slaat de staart rond het lichaam en snuit tegen de kou.

Hoewel sneeuwluipaarden een lange, zware vacht hebben, zijn ze wel eens gefotografeerd terwijl ze door rivieren zwommen.

Voortplanting

Er is nog niet heel veel bekend over de voortplanting van sneeuwluipaarden. Wat we ervan weten is dat de paring meestal plaatsvind tussen januari en maart. Na zo’n 90-105 dagen worden meestal 1-3 welpen geboren. Zij blijven bij hun moeder tot ze rond de 20-22 maanden zelfstandig zijn.

Jacht en dieet

Uit onderzoek blijkt dat de sneeuwpanter elke tien tot vijftien dagen een prooi vangt. Er wordt regelmatig naar een gevangen prooi teruggekeerd om er verder van te eten.

Het sneeuwluipaard leeft in extreme leefomstandigheden waar prooi schaars aanwezig is. Hij moet dan soms ook tot het uiterste gaan om prooi te vangen. De lange dikbehaarde staart dient als balans tijdens het springen en najagen van prooi over de rotspartijen.

Hun dieet varieert per leefgebied. In de Himalaya eten ze voornamelijk blauwe schapen. In andere gebieden zijn hun voornaamste prooien steenbokken en argali (wild schaap). Sneeuwluipaarden jagen ook op kleine prooien, zoals marmotten, hazen en vogels zoals de sneeuwhoen en de chukar. Het zijn opportunistische jagers en doden soms (klein) vee waarvan mensen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Dit maakt het dier niet altijd populair – met regelmaat worden er sneeuwluipaarden gedood in dit mens/dier conflict.

Status

Schattingen gaan uit van zo’n 3900-6.400 sneeuwluipaarden. China herbergt zo’n 60% van alle leefgebieden van het sneeuwluipaard en heeft daarom een essentiële rol te spelen in de bescherming van dit dier.

IUCN Rode Lijst: Vulnerable (kwetsbaar).

CITES Appendix: I.
Dit betekent dat het om een diersoort gaat die met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is niet toegestaan (slechts in zeer uitzonderlijke gevallen).

Bedreiging

• Afname van leefgebied doordat steeds meer gebied gebruikt wordt door mensen of door menselijke activiteiten zoals landbouw, veeteelt en industrie zoals mijnbouw;
• Het afnemen van prooidieren door (illegale) jacht van mensen maar ook omdat door (klein)vee van mensen, de natuurlijke prooidieren van sneeuwluipaarden moeten concurreren om voer (gras) – hierdoor nemen prooidieren af;
• Dit leidt tot een mens/dier conflict omdat er voor het sneeuwluipaard steeds minder natuurlijke prooidieren voorhanden zijn. Dit leidt er soms toe dat het dier zich vergrijpt aan (klein) vee van boeren. Die op hun beurt de kat dan weer doden;
• Steeds vaker worden sneeuwluipaarden gedood en illegaal verhandeld vanwege hun vacht en lichaamsdelen. Deze laatste worden gezien als vervanger van tijger lichaamsdelen in traditionele Chinese medicijnen (TCM).

Ondersoorten

In mei 2017 is er een onderverdeling gemaakt in drie ondersoorten. Klik hier voor een overzicht.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: gemiddeld 100-121 centimeter;
• Staartlengte: gemiddeld 80-100 centimeter;
• Gewicht: gemiddeld 33-46 kilo.

Mannetjes zijn over het algemeen groter en zwaarder dan de vrouwtjes.

• Levensverwachting: in het wild maximaal 15 jaar, in gevangenschap kan dit hoger zijn.

@ByTazi RT Photography

Wil je een spreekbeurt over de sneeuwpanter? Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.

Op YouTube zijn filmpjes te zien van het sneeuwluipaard, zoals deze.

Laatst bijgewerkt:
september 2025