Wetenschappelijke naam

Panthera tigris.

Uiterlijk

De tijger heeft een lang en gespierd lichaam en is daarom ook erg zwaar en sterk. Tijgers die in koude streken leven, zoals de Siberische tijger, krijgen in de winter een dikkere vacht. Tijgers uit tropische streken hebben een veel kortere en dunnere beharing. Ook zoeken zij vaak het water op om verkoeling te vinden. De tijger heeft een zeer soepele rug. Door het buigen van de rug kan de tijger de achterpoten tot ver voor de voorpoten brengen. Hierdoor kan de tijger zeer snel sprinten en atletische sprongen maken; tot wel 6 meter ver.

• Vachtkleur:
  • De kleur varieert van oranjerood tot okergeel, zwart (melanistich) en wit (zeer zeldzaam).
  • Buik, borst, snuit, hals, snorharen, voorhoofd en de binnenkant van de poten zijn roomwit.
• Vachtpatroon:
  • Gestreept en iedere tijger heeft een ander strepenpatroon. Door deze verschillen kunnen zij onderling herkend worden. Er is zelfs een variatie in kleur bij de strepen, namelijk van grijs tot zwart.
• Kop:
  • De pupillen zijn rond.
  • Oren zijn zwart aan de achterzijde met een witte vlek.

© Mariska van Dijk, Eye to Eye Xperience

Verspreiding en leefgebied

Gebied & omgeving:

• De tijger komt voor in het zuiden en oosten van Azië.
• Het habitattype varieert van naaldbossen in Siberië tot aan tropische wouden in Zuidoost-Azië, van droge doornbossen van Noordwest-India tot de mangrovemoerassen van de Sundarbans.
• Ook komen tijgers voor in het hoge rimboegras ten zuiden van de Himalaya.
• Het belangrijkste voor het leefgebied van de tijger is een dichte onderbegroeiing, bereikbaarheid van voldoende grote prooien en natuurlijk water.

Hoogte:

• Maximaal 4.500 m.

Territorium

Tijgens hebben een eigen territorium. Dat van mannetjes overlapt dat van 1 tot 3 vrouwtjes. Territoria van vrouwtjes overlappen elkaar zelden. Territoria zijn kleiner als er veel prooi en groter bij mindere prooidichtheid. Dat van vrouwtjes kan uiteenlopen van 20 km² in Chitwan, China tot 400 km² in het verre oosten van Rusland. Zelfstandige jonge mannetjes zoeken een territorium zo ver mogelijk van hun moeder om andere vrouwtjes te zoeken. In tegenstelling tot mannetjes zoeken de jonge volwassen vrouwtjes vaak een leefgebied in de buurt van hun moeder en zussen.

Gedrag

Alhoewel er nog steeds overal te boek staat dat tijgers solitair leven, is er steeds meer nieuwe informatie die aangeeft dat de vader zich wel met de welpen bemoeid. Echt ‘meezorgen’ is onduidelijk maar het mannetje van de tjiger in India bezoekt regelmatig de vrouwtjes in zijn territorium om te kijken hoe het met zijn jongen gesteld is. Hij begroet hen en verblijft soms langere tijd bij zijn famile. De mannetjes hebben grotere territoria dan die van de vrouwtjes al verschilt dit per habitattype. De vrouwtjes worden getolereerd in het territorium van de mannetjes dat meerdere territoria van vrouwtjes kan overlappen. De mannelijke tijgers verdragen geen andere mannelijke tijgers in hun territorium. De mate van agressiviteit van een mannetje tegenover een ander mannetje hangt af van de hoeveelheid beschikbare prooien en de toegang tot vrouwtjes. Als er te weinig voedsel is en/of er is in de buurt een vrouwtje dat gereed is om te paren, dan kunnen mannelijke tijgers gevechten voeren op leven en dood.

Gehoor – geluid

Tijgers blijken ultrasoon geluid te produceren om rivalen uit hun territorium te verdrijven en om partners te trekken. Deze ontdekking verklaart waarschijnlijk hoe tijgers een groot territorium voor zichzelf in stand kunnen houden om te jagen. Tijgers produceren overigens een veelheid aan geluiden: diep gebrul en gegrom maar ook een schraapgeluid dat ze gebruiken om elkaar te begroeten. Uit onderzoekt blijkt eveneens dat het geluid dat tijgers produceren veel lage frequenties bevat (vermoedelijk tot wel 2 Hz). Lage frequenties dragen in de buitenlucht veel verder dan hoge frequenties, zelfs in de dichte bosgebieden waar de tijgers leven. Men claimt dat het geluid tot 8 kilometer hoorbaar kan zijn.

Voortplanting

Over het algemeen haalt 33% van de tijgerjongen het eerste levensjaar niet. Slechts de helft van het kroost wordt ooit zelfstandig en 60% daarvan krijgt nooit een territorium of plant zich voort. Gemiddeld genomen heeft een vrouwtjestijger 12 jongen in haar gehele leven.

• Paartijd: het hele jaar door, maar meestal tussen eind november tot begin april.
• Draagtijd: ca. 102 dagen.
• Aantal jongen: gemiddeld 3.
• Geboortegewicht: ca. 1 kilo.
• Ogen openen: na ca. een week.
• Vlees eten: na ca. 8 weken.
• Zelfstandig: tussen de 18 – 28 maanden.

Copyright Mariska van Dijk, Eye to Eye Xperience

Jacht

Tijgers jagen tussen schemer en dageraad – de prooi wordt beslopen tot op 10 – 20 meter afstand waarna de tijger naar voren springt. De tijger grijpt een prooi met de tanden achter in de nek en drukt deze met de voorpoten tegen de grond. Meestal verstikt de tijger de prooi door de kaken om de hals van de prooi de klemmen. Kleinere prooidieren worden vaak gedood doordat de tijger de wervels breekt en het ruggenmerg doorboort met zijn tanden. Zodra de prooi is gedood, zal de tijger de winst verslepen naar een beschutte plek.

Dieet

• Varkens.*
• Herten.*
• Krokodillen.
• Neushoorns (jongen).
• Olifanten (jongen).
• Vogels.
• Apen.
• Beren.
• Vissen.
• Andere katachtigen.
• Mensen – hoewel de mens geen natuurlijke prooi is, komt het voor. Het zijn oude of gewonde tijgers die niet meer in staat zijn hun natuurlijke prooi te vangen.

* De meest voorkomende prooidieren.

Status

IUCN Rode Lijst: Endangered (bedreigd).

CITES Appendix: I.
Dit betekent dat het om een diersoort gaat die met uitsterven wordt bedreigd. Handel in deze diersoort is niet toegestaan (slechts in zeer uitzonderlijke gevallen).

Geschat aantal: aldus de laatste versie van de Rode Lijst (2022) van IUCN leven er nog zo’n 3,726 en 5,578 tijgers wereldwijd.

Bedreiging

• Habitatverlies.
• Stroperij voor hun vacht en voor het gebruik in Aziatische (met name in China) geneeskunst.
• Voedselgebrek door overbejaging.

Door al deze bedreigingen zijn de tijgerpopulaties al gedaald van 100.000 exemplaren aan het begin van de 20e eeuw tot maximaal 5578 vandaag. Omdat tijgerlichaamsdelen zo gewild zijn in de Chinese geneeskunst, ontstaat nu een nieuwe verontrustende ontwikkeling. Lichaamsdelen van (gefokte) leeuwen uit Afrika worden nu geïmporteerd in China om deze te verwerken in medicijnen. Dit omdat de tijger steeds zeldzamer wordt en omdat de leeuw in dezelfde familie als de tijger valt, worden dezelfde krachten toegedicht aan de lichaamsdelen.

Ondersoorten

Klik hier voor een overzicht.

Fysieke kenmerken

• Lichaamslengte: mannetjes: 1,9-2,9, vrouwtjes:1,46-1,77 m.
• Staartlengte: 60-110 cm.
• Schofthoogte: ca. 1,15 cm.
• Gewicht: ca. 100 kg (Sumatraanse tijger) tot ca. 300 kg (Siberische tijger).
• Levensverwachting: tot 20 jaar (in gevangenschap), in het wild ca. 10 jaar.

Wil je een spreekbeurt over de tijger?
Klik hier voor ons spreekbeurtmateriaal dat je direct kunt downloaden.

Laatst bijgewerkt:
2022